Cỗ chay Đào Xá Ninh Bình

Ninh Bình không chỉ được biết đến với những món ăn nổi tiếng mang thương hiệu riêng như thịt dê, cơm cháy, rượu Kim Sơn, rượu cần Nho Quan, mắm tép Gia Viễn….mà còn được biết đến với những món ăn dân dã mang đậm hồn quê và là nét đẹp trong văn hóa của người Ninh Bình nói riêng và người Việt nói chung. Điều đó được thể hiện rõ nét qua mâm cỗ chay Đào Xá.

Đây là cái tên khá xa lạ đối với du khách thập phương và thậm chí là với cả một số người dân Ninh Bình. Mang những nét đẹp của người phụ nữ Việt Nam truyền thống, những người phụ nữ làng Đào Xá đảm đang, khéo léo, chu đáo… những vẻ đẹp đó được thể hiện ngay trên mâm cỗ chay mà họ làm đãi khách.

Vào mồng 7 tháng Giêng hàng năm, bà con làng Đào Xá lại cùng nhau sắp những mâm cỗ chay mang ra chùa cũng Phật để tạ ơn và tiếp đãi khách. Mâm cỗ chay Đào Xá không xa hoa mĩ miểu, không cỗ to rượu ngon với hương thơm của thịt mà là một mâm cỗ thanh tịnh với những món ăn được chế biến từ nông sản do chính người dân làm ra.

Một mâm cỗ chay Đỗ Xá thường có các món như bánh chưng, bánh rợm, bánh rán, bánh cắp, một đĩa giò, bốn bát nấu, năm bát cháo cái…Đặc biệt nhất trong mâm cỗ là món bánh cắp và cháo cái, là hai món ăn thể hiện sự cầu kì, khéo léo trong khâu chế biến, không thể thiếu trên mâm cỗ.

Cả hai món ăn này khi chế biến phải trải qua rất nhiều công đoạn, tỉ mỉ trong cách làm. Cùng được làm từ bột xay nhuyễn nhưng bánh cắp làm từ bột gạo nếp còn cháo cái làm từ bột gạo tẻ ngon. Trước kia, đây là hai món ăn được coi là đặc sản của vùng để người Đào Xá tiếp đãi khách.

Ngày nay, khi nguồn lương thực đã dồi dào thì việc làm những mâm cỗ chay để tiếp khách đã hạn chế. Tuy nhiên nét đẹp văn hóa này vẫn được lưu giữ ở làng Đào Xá vào ngày lễ hội của làng.

Nếu một lần được thưởng thức mâm cỗ chay Đào Xá thanh tịnh nhưng cũng không kém phần thơm ngon, đặc sắc, chắc hẳn du khách sẽ có những cảm nhận khó phai.